Nhà trưng bày chuyên đề gốm sứ Hải Dương nằm trong khuôn viên Bảo tàng tỉnh. Đây được coi là Bảo tàng gốm đầu tiên trong cả nước - một địa chỉ tham quan, nghiên cứu hấp dẫn đối với du khách trong nước và quốc tế.
Theo kết quả điền dã, thám sát và khai quật, trên địa bàn tỉnh Hải Dương đã phát hiện 15 di chỉ sản xuất gốm cổ, có niên đại từ thời Trần (TK XIII) đến thời Nguyễn (TK XIX). Hầu hết các di chỉ này được phân bố dọc các dòng sông cổ như: Sông Thương, sông Kinh Thầy, sông Thái Bình và hữu ngạn sông Kẻ Sặt… Trong đó, Chu Đậu là đỉnh cao của gốm sứ Việt Nam TKXV - XVI. Việc phát hiện di chỉ gốm Chu Đậu và trục vớt thành công cổ vật tàu đắm Cù Lao Chàm, đã làm sửng sốt giới nghiên cứu đồ gốm trên thế giới và làm thay đổi những nhận định về gốm Việt Nam, đồng thời góp phần đưa gốm sứ Hải Dương đến gần hơn với du khách trong và ngoài nước.
Để bảo tồn và tôn vinh gốm cổ, thúc đẩy sự kế thừa, tiếp nối truyền thống nghề làm gốm của tỉnh, Nhà trưng bày chuyên đề gốm sứ Hải Dương được xây dựng trên 700m2 và chính thức mở cửa phục vụ khách tham quan vào ngày 17/5/2010. Trưng bày trên 1000 tài liệu, hiện vật gốc với 3 chủ đề chính:
- Chủ đề 1: Gốm sứ cổ Hải Dương - gốm Chu Đậu và con đường tơ lụa trên biển TKXV - XVI
- Chủ đề 2: Gốm sứ Hải Dương - sự tiếp nối truyền thống
- Chủ đề 3: Khái quát diện mạo gốm sứ Việt Nam
Nhà trưng bày chuyên đề gốm sứ Hải Dương trưng bày, giới thiệu các bộ sưu tập gốm sứ của 15 trung tâm sản xuất gốm cổ truyền của vùng đất xứ Đông xưa (Hải Dương nay), tiêu biểu là sưu tập gốm cổ được khai quật trên con tàu đắm Cù Lao Chàm có nguồn gốc xuất xứ từ lò gốm Chu Đậu - Mỹ Xá (Nam sách).
Ngoài ra, trưng bày còn giới thiệu một số sưu tập gốm thời Tiền sơ sử, Đông Sơn, Bắc thuộc, Lý - Trần, Lê - Nguyễn và sưu tập gốm của một số trung tâm sản xuất gốm tiêu biểu trong nước như: gốm Hưng Lợi (TP Hồ Chí Minh), Đồng Nai (Biên Hòa), Bát Tràng (Hà Nội), Đông Triều (Quảng Ninh), Hương Canh (Vĩnh Phúc), Phù Lãng (Bắc Ninh)… Từ đó, giúp khách tham quan có sự liên tưởng, so sánh, đối chiếu và thấy được mối quan hệ lan tỏa giữa đồ gốm vùng này với các vùng khác trong phạm vi cả nước.
Sự ra đời của Nhà trưng bày chuyên đề gốm sứ Hải Dương cùng với các hoạt động trải nghiệm làm gốm truyền thống trên bàn xoay, đã phần nào đáp ứng được mong muốn của các nhà nghiên cứu khoa học, du khách trong và ngoài nước cùng đông đảo công chúng yêu thích đồ gốm nói chung, cũng như nghề làm gốm nói riêng trên quê hương Hải Dương./.
Bảo tàng tỉnh Hải Dương