Chùa Giám có tên là Nghiêm Quang tự toạ lạc tại thôn Hai, xã Cẩm Sơn, huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương. Tương truyền chùa được xây dựng từ thời Lý, bên cạnh Sông Thái Bình (cách vị trí hiện nay khoảng 7 km về phía Nam). Cuối thế kỷ 17, đầu thế kỷ 18 chùa được xây dựng lại với quy mô lớn kiến trúc kiểu “nội công ngoại quốc”, các công trình được bố cục theo một trục dọc hướng tây, gồm có: tam quan, tiền đường, thượng điện, toà cửu phẩm liên hoa, hậu điện thờ tổ và Đại danh y Thiền sư Tuệ Tĩnh, hai bên tả hữu hành lang. Do vị trí nằm ngoài đê nên hàng năm di tích thường xuyên bị ngập lụt dẫn đến hư hại và xuống cấp nghiêm trọng. Năm 1970, Nhà nước có chủ trương di chuyển toàn bộ dân cư từ ngoài đê vào trong nội đồng nhằm khơi thông dòng chảy, giải phóng lòng sông để phục vụ tưới tiêu và thoát lũ, ngôi chùa cũng được di chuyển về vị trí hiện nay.

 

 

 

 

 

         Hiện tại, di tích có kiến trúc kiểu “nội công ngoại quốc”, mặt tiền quay hướng Đông, trên khuôn viên đất hơn 2000m2. Từ ngoài vào là tam quan được xây theo kiểu “chồng diêm cổ các”, tiếp đến là khu vực hồ nước rộng khoảng 280m2, giữa hồ tạo hòn non bộ tượng trưng cho “tích phúc - tụ thuỷ”, qua khoảng sân rộng là khu vực toà tam bảo, đây là công trình chính của khu di tích này. Tam bảo có kiến trúc kiểu “nội công ngoại quốc”, gồm 7 gian tiền đường, xây theo kiểu đao tàu déo góc, mái lợp ngói mũi truyền thống. Hệ thống khung vì được làm bằng chất liệu gỗ tứ thiết, các bộ vì kèo được làm theo kiểu “con chồng, giá chiêng”, các mảng hoạ tiết hoa văn được chạm khắc theo đề tài tứ linh, tứ quý…nối liền giữa gian tiền đường và thượng điện là một gian cổ giải, tất cả được liên kết với nhau bằng hệ thống vì kèo giằng dọc theo thể thống nhất. Phía sau toà tam bảo là toà Cửu phẩm liên hoa, toà phẩm cao 3 tầng, 12 mái được xây dựng từ thế kỷ thứ 17, các mảng hoạ tiết hoa văn còn giữ được nguyên trạng của công trình kiến trúc cổ xưa. Đặc biệt hơn cả đó là toà cửu phẩm liên hoa được đặt chính giữa nhà phẩm, toà cửa phẩm là công trình điêu khắc độc đáo mà hiện nay ở Việt Nam chỉ còn lại 3 toà. Toà gồm 9 tầng hoa sen, cao trên 5m, được tạo theo kiểu hình lục giác, giữa các tầng hoa sen là những pho tượng phật, mỗi mặt 3 pho, mỗi tầng có 18 pho tượng. Đặc biệt tầng trên cùng là pho tượng ADiĐà cao 1m ngồi ở tư thế toạ thiền. Toàn bộ toà cửu phẩm được kết cấu vững chắc với một trụ gỗ lim ở giữa đặt trên ngõng đá quay tròn. Qua nhà phẩm một khoảng sân hẹp về phía sau là khu nhà tổ gồm 7 gian toàn bộ khu vực này lên kết với 2 dãy hành lang tả hữu tạo thành hình chữ quốc ( ), tất cả công trình là một khu tổng thể liên hoàn. Hệ thống tượng thờ bao gồm ban thờ Phật, thờ Tổ, thờ Mẫu và 18 vị La Hán 2 bên hành lang. Riêng khu vực nhà Tổ có ban thờ Đại danh y Thiền sư Tuệ Tĩnh. Ngoài hệ thống tượng thờ, chùa Giám còn lưu giữ được 13 tấm bia quý ghi lại việc công đức, xây dựng, tu bổ, tạc tượng, đúc chuông…trong ngôi chùa.

 

 

 

 

 

         Chùa Giám (Nghiêm Quang tự) thờ Phật và phối thờ Đại danh y Thiền sư Tuệ Tĩnh, ngài được người Việt tôn vinh là Vị Thánh thuốc nam. Về tiểu sử và năm sinh của Tuệ Tĩnh còn có nhiều ý kiến chưa đồng nhất. Tuy nhiên, theo các tài liệu sử học đã được công bố, Tuệ Tĩnh có tên thật là Nguyễn Bá Tĩnh, pháp hiệu là Tuệ Tĩnh thiền sư, biệt hiệu là Hồng Nghĩa, quê ở làng Nghĩa Phú, tổng Văn Thai, nay là thôn Nghĩa Phú, xã Cẩm Vũ, huyện Cẩm Giàng. Theo nhiều nguồn tư liệu lịch sử và truyền thuyết tại địa phương Tuệ Tĩnh sinh vào khoảng năm 1330, mồ côi cha mẹ từ khi 6 tuổi, ông được sư chùa Hải Triều (chùa Giám hiện nay) nuôi cho ăn học. Vốn là người thông minh, hiếu học, năm 22 tuổi ông thi đỗ Thái học sinh (Tiến sỹ), nhưng không ra làm quan mà đi tu, tập trung thời gian và kiến thức vào sự nghiệp nghiên cứu y học. Khi tu tại chùa Giám (Nghiêm Quang tự) ông đã lấy vườn chùa làm cơ sở trồng cây thuốc; tài năng và đức độ của ông nổi tiếng trong và ngoài nước. Năm Giáp Tý (1384) Tuệ Tĩnh được vua phái đi xứ nhà Minh, đến Trung Quốc ông đã chữa cho vợ vua Minh khỏi bệnh, cảm phục một nhân cách lớn, một tài năng y học lỗi lạc vua quan nhà Minh đã phong là “Đại y tôn thiền sư” và lưu ông ở Kim Lăng. Ở Trung Quốc một thời gian sau ông mất tại Giang Nam.

 

 

 

 

         Cuộc đời và sự nghiệp của Đại danh y Thiền sư Tuệ Tĩnh đã để lại cho hậu thế nhiều nhiều tác phẩm để đời, ông là tác giả tác phẩm y học và Phật học (Thiền tông) có giá trị như Nam dược Thần hiệu trong đó giới thiệu 580 vị thuốc nam, 3873 phương thuốc điều trị 184 bệnh. Tuệ Tĩnh đã xây dựng nhiều chùa, biến các chùa này thành y xá chữa bệnh. Ông để lại những tác phẩm y dược lớn có giá trị, tiêu biểu là các bộ sách “Nam dược thần hiệu” và “Hồng nghĩa giác y thư”. Ông xứng đáng với tôn vinh “Thánh tổ thuốc Nam” trong lòng người dân Việt../