BẢO TÀNG TỈNH HẢI DƯƠNG MỞ CỬA ĐÓN KHÁCH THAM QUAN VÀO CÁC NGÀY THỨ 3, THỨ 5 VÀ THỨ 7 HÀNG TUẦN \
LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG

Theo một số nguồn tư liệu còn lưu giữ, Trần Khánh Dư (?-1339), người huyện Chí Linh (nay là thành phố Chí Linh), tỉnh Hải Dương, là tôn thất nhà Trần, con của thượng tướng Trần Phó Duyệt. Thời trẻ ông ham học võ nghệ, giỏi binh thư. Ông là người lập nhiều công lao to lớn trong 3 cuộc kháng chiến chống Mông Nguyên thế kỷ 13.

Trong cuộc kháng chiến Nguyên Mông lần 1 năm 1258, Trần Khánh Dư đã giúp vua Trần Thái Tông đánh giặc trong trận quyết chiến chiến lược ở Đông Bộ Đầu, thu được thắng lợi lớn. Sau trận này, quân Nguyên Mông bị đánh bật khỏi kinh thành, phải rút quân về nước, được vua khen là người có trí lược và phong là Thiên tử nghĩa Nam. Ít lâu sau, do ông phạm tội, bị triều đình cắt chức trở về quê làm nghề chèo đò bán than.

Năm 1282, trước nguy cơ xâm lược của quân Nguyên Mông lần thứ 2, vua trần họp hội nghị Bình Than (có ý kiến cho rằng bến Bình Than xưa thuộc vụng Trần Xá, nay thuộc thôn Trần Xá, Nam Hưng, Nam Sách) lấy ý kiến vương hầu, bách quan bàn kế đánh giặc. Trong dịp này vua trần tình cờ gặp Trần Khánh Dư chèo thuyền chở than qua bến Nhạn Loan trong cảnh "nón lá, áo tơi". Vua cho mời Trần Khánh Dư tới và phục lại các chức cũ cho cùng dự bàn kế sách giữ nước và  phong chức Phó tướng đô quân. Sau khi dẹp tan giặc, ông lại được phong Tước Hầu.

Năm 1288, trong cuộc kháng chiến chống Nguyên Mông lần 3, ông được cử chỉ huy đạo quân phòng giữ vùng biển Đông Bắc. Tại đây, Trần Khánh Dư đánh thắng trận Vân Đồn tiêu diệt hơn 500 chiến thuyền lương của Trương Văn Hổ, góp phần quan trọng để cuộc kháng chiến chống Nguyên Mông lần 3 sớm kết thúc thắng lợi. Với cống hiến to lớn trong suốt ba cuộc kháng chiến chống Nguyên Mông đã được vua Trần phong tước Nhân Huệ Vương.

Cuối đời, Trần Khánh Dư về sống tại Thái Ấp sinh từ gần Nhạn loan cổ độ (nay thuộc khu dân cư Linh Giàng, phường Cổ Thành, thành phố Chí Linh) - nơi giao thông đường thuỷ phát triển, nhân dân địa phương buôn bán và sản suất đồ gốm. Ông thường động viên nhân dân địa phương tích cực sản xuất nên kinh tế địa phương rất phát đạt. Do vậy, tên thôn Linh Giàng xưa còn có tên gọi là làng Gốm.

Sau khi Nhân Huệ Vương Trần Khánh Dư qua đời năm 1339, nhân dân địa phương đã xây dựng đền thờ ông tại đầu làng Gốm bên bờ sông Kinh Thầy lấy tên là “Nhân Huệ Vương từ” để tưởng nhớ công ao của ông với quê hương đất nước.

 

Đền Gốm thuộc khu dân cư Linh Giàng, phường Cổ Thành, thành phố Chí Linh

Như vậy, ngôi đền có thể được xây dựng vào thế kỷ 14 trên đất khu dân cư Linh Giàng. Trải qua những năm tháng lịch sử, di tích đền Gốm đã nhiều lần được trùng tu tôn tạo vào thế kỷ 17,18 thời Lê. Cuối thế kỷ 19, đền bị thực dân Pháp phá dỡ. Năm 1933, nhân dân thập phương công đức đầu tư trùng tu lại toàn bộ ngôi đền với kết cấu kiến trúc gồm 3 lớp nhà kiểu chữ Đinh gồm 5 gian đại bái, 5 trung từ và 3 gian hậu. Đền được xếp hạng di tích lịch sử văn hoá quốc gia năm 1994. Năm 2019, được sự quan tâm của nhà nước và tâm sức của nhân dân địa phương, ngôi đền đã được tu bổ, tôn tạo khang trang như hiện nay theo lối kiến trúc kiểu chữ “Đinh” gồm 5 gian Tiền tế, 3 gian Hậu cung, kết cấu chủ yếu bằng bê tông cốt thép, mái và cửa bằng gỗ tứ thiết; mái lợp ngói mũi, vì kèo kết cấu kiểu giá chiêng.

Không chỉ có làng Gốm thờ Nhân Huệ Vương Trần Khánh Dư, ở bên kia tả ngạn sông Kinh Thầy, làng Linh Xá, xã Nam Hưng, Nam Sách cũng thờ ông tại đình. Tương truyền rằng, làng Linh Xá trước kia có tên là xóm Nguyễn. Mới đầu nơi đây chỉ có vài hộ gia đình sinh sống. Qua thăng trầm của lịch sử, người dân xóm Nguyễn phiêu bạt, rồi lại trở về sinh cơ lập nghiệp, phát triển đông đúc. Sau đó, xóm Nguyễn được sáp nhập với làng Gốm. Vào thời Nguyễn năm Tự Đức thứ 4 (1851), xóm Nguyễn lại tách ra và đổi tên thành làng Linh Xá. Trong thời gian này, nhân dân xây dựng đình và đưa Nhân Huệ Vương Trần Khánh Dư vào thờ tự cùng với 2 vị thành hoàng của làng là Phúc Hộ Uy Minh và Bản Lộ Đô Thống. Năm 1963, đình bị hạ giải chỉ để lại 3 gian hậu cung phía sau. Năm 1976, đình bị phá hủy hoàn toàn, các cổ vật bị thất lạc. Năm 1993, nhân dân khôi phục một gian hậu cung để thờ cúng các vị Thành hoàng làng. Năm 2000, đình được xây lại hoàn toàn như hiện nay trên nền đình cũ với kiến trúc kiểu chữ Nhị gồm 5 gian đại bái và 3 gian hậu cung theo kiểu đao tàu déo góc, mái lợp ngói mũi, trên bờ nó đắp nổi đề án “lưỡng long chầu nguyệt”, vì kèo, cột, cửa bằng gỗ, móng và tường xây bằng gạch chỉ, kết cấu vì kèo kiểu chồng giường.

Hàng năm, hai làng đều tổ chức lễ hội để tướng nhớ Nhân Huệ Vương Trần Khánh Dư. Đền Gốm tổ chức lễ hội vào dịp mùa thu từ ngày 13 đến 21 tháng 8 âm lịch, trọng hội là ngày 15/8 - tưởng niệm ngày mất của ông. Trong lễ hội có tổ chức lễ tế, rước nước, chơi chải, ... thu hút hàng vạn người từ nhiều địa phương trở về trong cảnh: “Trên bến, dưới thuyền”, không khí ngày hội tưng bừng, nhộn nhịp. Đình Linh Xá tổ chức lễ hội hàng năm vào mùa xuân từ ngày 13 đến ngày 15 tháng 2 âm lịch, trọng hội là ngày 15/2 - tương truyền kỷ niệm ngày sinh của ông. Trong lễ hội có tổ chức tế, dâng hương, rước sắc Trần Khánh Dư lên bờ sông Kinh Thầy nhìn sang đền Gốm làm lễ bái vọng rồi lại rước về đình. Ngoài ra trong các ngày hội dân làng còn tổ chức chứ hát quan họ trên thuyền, các trò chơi dân gian như chọi gà, cướp cờ, kéo co, ném cổ chai...

                                  Hương Thủy (Theo Báo Hải Dương)

Các tin mới hơn
KỶ NIỆM 120 NĂM NGÀY SINH ĐỒNG CHÍ NGUYỄN LƯƠNG BẰNG, LÃNH ĐẠO TIỀN BỐI TIÊU BIỂU CỦA ĐẢNG VÀ CÁCH MẠNG VIỆT NAM (02/4/1904-02/4/2024)(22/03/2024)
LỊCH SỬ, Ý NGHĨA NGÀY QUỐC TẾ HẠNH PHÚC 20/3; NGÀY QUỐC TẾ HẠNH PHÚC Ở VIỆT NAM (17/03/2024)
LỊCH SỬ, Ý NGHĨA NGÀY QUỐC TẾ PHỤ NỮ 8/3 VÀ CUỘC KHỞI NGHĨA HAI BÀ TRƯNG (05/03/2024)
NHỮNG NHÀ GIÁO TIÊU BIỂU Ở NAM SÁCH THỜI QUÂN CHỦ ĐƯỢC SỬ SÁCH LƯU DANH(20/11/2023)
GIA ĐÌNH CỤ VŨ DUY TRINH – ĐỊA ĐIỂM HOẠT ĐỘNG CÁCH MẠNG Ở ĐỊA PHƯƠNG PHƯƠNG TRƯỚC NĂM 1945(16/11/2023)
Các tin cũ hơn
HỘI NGHỊ THÔNG QUA BẢN THẢO SÁCH “LỊCH SỬ - VĂN HÓA LÀNG ĐỒNG NIÊN, PHƯỜNG VIỆT HÒA, THÀNH PHỐ HẢI DƯƠNG” (LẦN 2) (18/10/2022)
CHUYỆN VỀ BÀ HOÀNG PHI TRIỀU LÊ(11/07/2022)
HẢI DƯƠNG TRONG SỰ NGHIỆP GIẢI PHÓNG MIỀN NAM THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC (26/04/2022)
ĐẠI DANH Y THIỀN SƯ TUỆ TĨNH - ÔNG TỔ - VỊ THÁNH THUỐC NAM(17/03/2022)
TẤM GƯƠNG SÁNG VỀ Y ĐỨC CỦA PHẠM CÔNG BÂN(22/02/2022)
Tìm kiếm
Video
Ảnh Tư Liệu
Quảng cáo
na
na
na
na
na
na
Liên kết website
http://dochoi.haiduong.net.vn http://haiduong.net.vn

Mua sắm đồ chơi online, Chuyên đồ chơi điều khiển từ xa, chuyên xếp hình Lego, chuyên siêu xe, bán buôn bán lẻ đồ chơi, hải dương, đồ chơi rẻ nhất, đồ chơi độc đáo, đồ chơi hải dương uy tín