BẢO TÀNG TỈNH HẢI DƯƠNG MỞ CỬA ĐÓN KHÁCH THAM QUAN VÀO CÁC NGÀY THỨ 3, THỨ 5 VÀ THỨ 7 HÀNG TUẦN \
DI SẢN VĂN HÓA VẬT THỂ

      Từ những năm 1980, di chỉ gốm Chu Đậu (Hải Dương) được phát hiện và khai quật đã tạo nên sự chú ý của các học giả trong và ngoài nước về gốm Hải Dương thời Lê Sơ. Đặc biệt, từ năm 1997 đến năm 1999, việc phát hiện và khai quật tàu đắm Cù Lao Chàm đã trục vớt hơn 240.000 hiện vật chất liệu gốm. Sau khi nghiên cứu, các nhà khoa học xác định sản phẩm gốm trên tàu đắm Cù Lao Chàm có niên đại thế kỷ XV và chủ yếu có nguồn từ Chu Đậu và các lò vệ tinh khu vực Hải Dương. Nhiều loại hình gốm trên tàu đắm cổ Cù Lao Chàm đều đã được tìm thấy ở Chu Đậu. Phát hiện này khép lại chu trình giữa sản xuất và tiêu dùng, như vậy, rõ ràng sản phẩm gốm ở Chu Đậu là mặt hàng cao cấp chủ yếu được dùng để xuất khẩu. Chính vì vậy, sau khi khai quật và xử lý, Bảo tàng Hải Dương được Bộ Văn hóa, Thông tin giao quản lý trên 5 nghìn hiện vật.
      Đây là sưu tập hiện vật gốm quý hiếm bao gồm nhiều dòng men như: Men trắng vẽ lam, gốm vẽ nhiều màu, gốm men màu xanh sẫm, gốm men trắng... Về loại hình có đến hàng chục loại như: Đĩa, bát, ấm, chén, liễn, âu, lọ, bình, hộp... được tạo với nhiều loại kích thước to, nhỏ và kiểu dáng đa dạng như: Bát đế cao, đế thấp; chén hình quả đào có gắn chim vẹt, kendy cỡ lớn, cỡ nhỏ, bình hai bầu có quai, ấm hình uyên ương, ấm hình con gà, hộp hình con cua, con cá, con cóc... Hoa văn trang trí trên các hiện vật gốm phong phú, sinh động gồm nhiều đề tài như: đề tài về con người và cảnh vật thiên nhiên, đề tài về động vật có hình rồng, chim chích chòe, uyên ương, các loại cá, tôm, ong, bướm, chuồn chuồn..., đề tài hoa, lá có hoa sen, cúc, mẫu đơn, tùng, trúc, mai và các loài cây cổ thụ...Các loại hoa văn khác còn có nhà cửa, chùa tháp, cung điện, sông nước, núi non mây trời... Mỗi đề tài được thể hiện nhiều kiểu, nhiều tư thế, đồ án biến ảo khác nhau tạo nên sự phong phú, đa dạng chưa từng thấy.
      Các tư liệu của sưu tập gốm Cù Lao Chàm góp phần phản ánh sinh động, chân thực lịch sử, văn hóa, vùng đồng bằng Bắc Bộ thế kỷ XV; đó là hình ảnh một xã hội ổn định, kinh tế phát triển, một đất nước tươi đẹp, yên bình với những con người lạc quan trong cuộc sống, hăng say lao động, sáng tạo để xây dựng đất nước tạo lên một mảng mỹ thuật giàu chất dân gian, tươi mát, tràn đầy tính sáng tạo, một mảng mỹ thuật phong phú và hấp dẫn mà bấy lâu nay chưa mấy ai biết đến trong nền mỹ thuật của Đại Việt thời Lê sơ.
      Trong khuôn khổ bài viết tôi xin giới thiệu 5 trong số 5561 hiện vật gốm Cù Lao Chàm đang lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh Hải Dương. Đây là những chiếc đĩa có kích thước lớn, hình dáng tiêu biểu, hoa văn độc đáo, có giá trị cao về nghệ thuật:
1. Đĩa - số đăng ký: BTHD 4268/Gm 3166
Kích thước: đường kính miệng 35,2cm; đường kính đáy 24,5cm; cao 8cm
 
Đĩa hình tròn, vành miệng hơi loe, tạo rãnh lõm hình lòng máng, thành hơi cong, lòng phẳng, đế thấp và rộng. Trang trí men nhiều màu, thành trong vẽ 5 cụm mây xen kẽ lá đề cách điệu, giữa lòng là hình họa chính được vẽ hình một con diều hâu đang sải cánh bay, chân quặp một chú gà con, thành ngoài vẽ các cụm mây đối xứng trong thành và dưới đáy tô son nâu. Lớp men xanh lục, đỏ trên đĩa đã bị bay màu và ố, chỉ còn lại men xanh lam rõ nét, chiếc đĩa được trang trí phủ vàng trên hình họa chính nhưng đã bị bong tróc.
2. Đĩa - số đăng ký: BTHD 4271/Gm 3169
Kích thước: đường kính miệng: 33cm; đường kính đáy: 24cm; cao: 7,5cm
 
Đĩa hình tròn, vành miệng hơi loe, tạo rãnh lõm hình lòng máng, thành hơi cong, lòng phẳng, đế thấp và rộng. Trang trí men nhiều màu, thành trong vẽ diềm khung lá đề và hoa văn hình thoi, giữa lòng vẽ đề tài chim vẹt trên cành đào, thành ngoài băng cánh sen đơn, dưới đáy tô son nâu. Lớp men xanh lục, đỏ trên đĩa đã bị bay màu và ố, chỉ còn lại men xanh lam rõ nét.
3. Đĩa - số đăng ký: BTHD 1561/Gm 459
Kích thước: đường kính miệng 30cm; đường kính đáy 21,3cm ; cao 7,5cm
 
Đĩa hình tròn, vành miệng tạo hình cánh hoa, thành cong, lòng phẳng, đế thấp và rộng. Trang trí men trắng vẽ lam, viền miệng vẽ băng văn mây, lá đề, thành trong vẽ băng cánh sen kép, trong có văn mây cuộn, giữa lòng vẽ đề tài chim đậu trên cành đào, thành ngoài băng cánh sen kép giữa có xoắn ốc và dưới đáy tô son nâu.
4. Đĩa - số đăng ký: BTHD 1556/Gm 454
Kích thước: đường kính miệng 34,8cm; đường kính đáy 25,9cm; cao 7,5cm
 
Đĩa hình tròn, vành miệng hơi loe, tạo rãnh lõm hình lòng máng, thành hơi cong, lòng phẳng, đế thấp và rộng. Trang trí men trắng vẽ lam, viền miệng băng hoa dây cách điệu, thành trong vẽ sen dây, giữa lòng vẽ bông hoa phù dung, thành ngoài băng cánh sen kép giữa có xoắn ốc và dưới đáy tô son nâu.
5. Đĩa - số đăng ký: BTHD 4273/Gm 3171
Kích thước: đường kính miệng 31,3cm; đường kính đáy 23,5cm; cao 7,3cm
 
Đĩa hình tròn, vành miệng hơi loe, tạo rãnh lõm hình lòng máng, thành hơi cong, lòng phẳng, đế thấp và rộng. Trang trí men trắng vẽ lam, viền miệng băng dải băng hình chữ “Tỉnh”, thành trong vẽ văn mây, giữa lòng vẽ hình kỳ lân và cụm mây, thành ngoài băng cánh sen kép giữa có xoắn ốc và dưới đáy tô son nâu.
Qua quan sát những tiêu bản giới thiệu ở trên đều thấy gờ miệng đĩa không men, lòng đĩa không có dấu chân kê, hoa văn thể hiện tinh xảo và đẹp mắt. Đây là kết quả của việc phát triển trình độ sản xuất gốm men tiến bộ, sự tài tình, khéo léo của nghệ nhân trong việc tạo hình sản phẩm kết hợp với bút pháp điêu luyện, lúc cầu kỳ tỉ mỉ, lúc phóng khoáng bay bổng, tạo nên bức tranh vô cùng sống động. Những bức vẽ về động, thực vật trên chất liệu gốm ở thế kỷ XV này từng được đánh giá là đỉnh cao của nghệ thuật gốm Việt Nam.
Nguyễn Thị Liên
Trưởng phòng Trưng bày
Các tin mới hơn
CHÙA ĐỘNG NGỌ - NƠI LƯU GIỮ TẤM BIA CỔ GHI VIỆC XÂY DỰNG TÒA CỬU PHẨM LIÊN HOA(03/07/2023)
XÃ HÀ THANH ĐÓN BẰNG XẾP HẠNG DI TÍCH LỊCH SỬ CẤP TỈNH ĐÌNH CHÙA TRI LỄ(06/03/2023)
NGÔI ĐÌNH THỜ DANH TƯỚNG TỪNG GIÚP VUA LÝ NHÂN TÔNG ĐÁNH GIẶC TỐNG(27/10/2021)
CHIẾC BÚT MÁY KIM TINH - KỶ VẬT THỜI CHIẾN CỦA ANH HÙNG LLVTND TRẦN TRỌNG THƯỜNG(04/10/2021)
ĐÌNH MAI XÁ VỚI TẤM BÌA ĐÁ CỔ THẾ KỶ XVII(13/09/2021)
Các tin cũ hơn
ĐÌNH TẢ - NƠI THỜ VỊ TRẠNG NGUYÊN ĐẦU TIÊN CỦA XỨ ĐÔNG(28/05/2021)
MIẾU SẾU - TRONG CÔNG TÁC XÃ HỘI HÓA(26/05/2021)
DI TÍCH ĐÌNH PHAO SƠN NƠI THỜ VỊ DANH TƯỚNG CỦA AN DƯƠNG VƯƠNG (26/05/2021)
MỘT VÀI QUY ĐỊNH CỦA SẮC PHONG THẦN THỜI NGUYỄN(24/05/2021)
NHÀ KHOA BẢNG VŨ KHÂM LÂN(24/03/2021)
Tìm kiếm
Video
Ảnh Tư Liệu
Quảng cáo
na
na
na
na
na
na
Liên kết website
http://dochoi.haiduong.net.vn http://haiduong.net.vn

Mua sắm đồ chơi online, Chuyên đồ chơi điều khiển từ xa, chuyên xếp hình Lego, chuyên siêu xe, bán buôn bán lẻ đồ chơi, hải dương, đồ chơi rẻ nhất, đồ chơi độc đáo, đồ chơi hải dương uy tín