Sáng ngày 19/9/2022, được sự đồng ý của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Dương, Viện Nghiên cứu Kinh thành - Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam phối hợp với Bảo tàng tỉnh Hải Dương khảo sát di chỉ gốm thuộc huyện Bình Giang. Tham gia phối hợp khảo sát với Đoàn công tác còn có các cán bộ làm Văn hóa, Thông tin và Trưởng thôn ở địa phương sở tại.

         Đoàn công tác khảo sát tại di chỉ Lò Ngói (xã Hùng Thắng), Lò Cậy, Lò Hợp Lễ (xã Long Xuyên),...tìm thấy nhiều mảnh gốm, chồng dính,... ở nơi đây. Khảo sát thực tế tại lò sản xuất gốm nhà nghệ nhân Vũ Xuân Năm, sinh năm 1948 tại thôn Cậy (xã Long Xuyên), ông cho biết “dù trải qua bao thăng trầm và hiện nay không còn nhiều người theo nghề nhưng dòng chảy gốm Cậy chưa bao giờ bị đứt quãng”. Làng Cậy hiện còn 2 hộ sản xuất gốm là 2 con trai của ông Năm nối nghiệp cha: anh Vũ Xuân Tuấn (sinh 1972) và anh Vũ Xuân Hùng (sinh 1982).

         Từ lâu gốm Cậy được xếp ngang hàng cùng những làng gốm nổi danh như Chu Đậu, Bát Tràng, Thổ Hà, Phù Lãng... với một lịch sử lâu đời và những nét đặc trưng riêng có. “Thời Hậu Lê, làng Cậy còn có tên chữ là làng Kệ Gián thuộc tổng Bình Giã, huyện Đường An nằm ngay bên con sông Sặt. Theo tương truyền, nghề gốm của làng đã xuất hiện từ thế kỷ XIV- XV”.

         Đối với di chỉ Lò Ngói (Hùng Thắng), Đoàn khảo sát tìm thấy nhiều mảnh gốm còn sót lại trong vườn nhà dân. Theo ông Phạm Hữu Quyến - Người cao tuổi của thôn cho biết: năm 2000 tại nơi đây Tiến sĩ Bùi Minh Trí đã khai quật, phát hiện dấu vết chân lò, cửa lò, rãnh lò, bàn xoay tại các vị trí thuộc đất nhà ông Phạm Văn Lâm, Phạm Văn Phúc, Phạm Văn Tạo (xã Hùng Thắng). Hiện nay, ở xã Hùng Thắng không còn hộ sản xuất gốm.

         Việc khảo sát, nghiên cứu, điều tra, so sánh trên sẽ giúp Viện Nghiên cứu Kinh thành thu thập tư liệu về loại hình, đặc trưng kỹ thuật và hoa văn trang trí làm cơ sở dữ liệu cho việc nghiên cứu, đánh giá các loại hình di vật của khu di tích Hoàng thành Thăng Long./.